E-sigara kullanımı ile ilgili en merak edilen konuların başında elbette elektronik sigaraların dişleri nasıl etkilediği geliyor. Günümüzde sigaranın diş sağlığı üzerinden gözle görülür inanılmaz zararlarının olduğunu zaten biliyoruz. Ancak her e sigara kullanıcısının da bildiği gibi e-sigara, sigaradan farklı ve daha sağlıklıdır. Peki ceplerimizde taşıdığımız buhar canavarları ve e-sigara buharı dişlerimizi nasıl etkiliyor? Bugünkü konumuz e-sigara ve diş sağlığı! Peki endişelenmeli misiniz? E-sigara dişlerimizi nasıl etkiliyor?
Sigaranın Dişleriniz Üzerindeki Negatif Etkisi
Bildiğimiz tütün sigarasının dişlerimiz üzerinde ne gibi olumsuz etkilerinin olduğunu herhalde hepiniz biliyorsunuzdur. Bir sigara dalının içerisindeki tütün, yanmaya başladığı ilk andan itibaren binlerce zararlı kimyasalın açığa çıkmasına neden olur. Elbette bu kimyasal maddeler dişlerinizi, diş etlerinizi ve hatta tat alma duyunuzu oldukça olumsuz bir şekilde etkiler. Özellikle internette sigara ve diğer tütün ürünlerinin dişler ve diş etleri üzerinde olumsuz etkilerinden sık sık söz edilse de sigaranın tat alma duyumuzu olumsuz etkilediğinden çok söz edilmez.
Sigara ve diğer tütün ürünlerinin ağız sağlığınız üzerindeki negatif etkilerinden ilki nefesinizin son derece kötü kokmasına neden olmasıdır. Bu genellikle sigara kullanıcıları tarafından çok önemsenmez çünkü sigara kullandıkça kötü kokulara karşı olan hassasiyetimiz azalır. Bu durum, sigara içenin ağzının çok kötü kokmasına ancak bunun farkına kullanıcının varamamasına neden olur.
Sigara, ağız kanserine neden olabilir. Ağız kanseri genellikle ağız içi dokusunda meydana gelir ve en az diğer kanser türleri kadar tehlikelidir. Bu arada sigaranın ne kadar kanserojen olduğunu tekrar etmeye herhalde gerek yoktur. Tütün yandığı andan itibaren katrandan zifire, asetondan radyoaktif maddelere kadar pek çok farklı kimyasalın açığa çıkmasına neden olur ki bu maddeler ağız dokunuzun kanser hücreleri meydana getirmesi için yeterlidir.
Son olarak bildiğiniz gibi sigara dumanındaki kimyasal maddeler, dişlerin sararmasına neden olur. Bu durum sadece diş minesinde görülmez aynı zamanda irili – ufaklı pek çok girinti – çıkıntısı bulunan tüm dişlerin özellikle oyuklarında katran, zifir ve benzeri maddelerin birikmesine neden olur. Bu da dişlerin sararmasına ek olarak aynı zamanda diş çürümesini hızlandıran unsurların başında gelir. Özetle sigara dumanının içindeki zehirli kimyasalların diş ve ağız sağlığınız için tehlikeli olduğu herkes tarafından bilinir. Peki sigaranın içerisinde bulunan nikotinin dişlerimiz üzerinde bir etkisinden söz edilebilir mi?
Nikotin Ve Ağız Sağlığı
Nikotin sigara ve e-sigara dünyasında oldukça tartışmalı olan bir madde. Çünkü basit bir stimünant (uyarıcı) olduğu bilinen nikotinin ismi yıllarca kanser gibi ciddi hastalıklarla birlikte anıldı. Ancak yapılan son araştırmalar nikotin ile kanser arasında bir bağlantı olduğunu ispat edemedi. Aslında kansere neden olan şey, nikotin elde etmek için yaktığınız tütün yapraklarındaki diğer kimyasallardı. Peki bu, nikotinin tamamen zararsız olduğu anlamına mı geliyor?
Elbette hayır. Nikotinin güçlü bir uyarıcı olduğundan söz etmiştik. Bu durum nikotin etken maddesinin kan basıncını arttıran bir kimyasal olarak anılmasına da neden olmuştur. Buna ek olarak, nikotin aynı zamanda damar çeperlerine yapışarak damar sertliği ve benzeri rahatsızlıkların nedeni konumundadır. Tüm bu olumsuz etkilerine karşın nikotinin kanser yaptığı söylenemez.
Peki nikotin dişlerimizi ve diş etlerimizi nasıl etkiler? Nikotin, diş etlerideki damarların da daralmasına neden olduğu için diş eti sorunlarına, diş eti çekilmelerine neden olur. Yani gerek e-sigarada gerekse sigarada bulunan nikotinin diş etlerimiz için sakıncalı olduğu söylenebilir.
Dişlerimiz Neden Sararır?
Bir dişin ne kadar sağlıklı olduğu renginden kolaylıkla anlaşılabilir. Sararan bir diş alarm veriyor demektir. Peki dişlerimiz neden sararır? Bugün, diş fırçalamayı ihmal etmenizden ilaç kullanımına, çeşitli hastalıklardan genetik faktörlere kadar pek çok unsurun diş rengini etkilediği bilinir.
Dişlerimiz sararırlar çünkü onları korumakla görevli olan diş minesi özellikle şekerli – asitli gıdalarla birlikte zarar görür: Dişlerinizi fırçalamamak, düzensiz beslenmek gibi faktörler de bu durumu etkiler. Diş minesi zarar gördüğünde diş üzerinde tükettiğimiz gıda maddeleri çeşitli lekeler bırakmaya başlarlar. Bu lekeleri fırçalama veya benzeri yöntemlerle ortadan kaldırmadığınız zaman ise lekeler giderek büyür ve sararmaya neden olur.
Bunu daha basit bir örnekle anlatmaya çalışalım: diş minenizi üzerinde çatlak veya çukur bulunmayan düz bir zemin gibi hayal edin. Eğer çatlak ve çukurları ortadan kaldırmazsanız çatlak ve çukurlar genellikle başka maddelerle dolacaktır. Bunun sonucunda zeminin pürüssüz olan yüzeyinden geriye bir şey kalmaz. Diş sararmasında da benzer bir durumdan söz edilebilir. Buradan hareketle sigaranın özellikle diş sararmasında önemli bir rolünün olduğu rahatlıkla söylenebilir.
E-Sigara Ve Dişleriniz
Sigaranın dişlerinizin sararmasına, diş eti çekilmelerine, diş içindeki oyukların katran veya zifir gibi maddelerle dolduğundan söz ettik. Aynı zamanda sigaradaki kimyasallar ağız kanseri, kötü koku, diş sararması, tartar oluşumu ve benzeri ağız sağlığı sorunlarına neden oluyordu. Üstelik sigaradaki nikotin de diş etlerinizin zarar görmesinde etkendi. E-sigara cihazları ve bu cihazlarla birlikte kullanılan e-likit içeriklerinin dişlere zarar verdiği söylenebilir mi?
Öncelikle nikotinden başlayalım. E-sigara ve e-sigara ile birlikte kullanılan e-likit içerikleri nikotin içerirler ve bu madde özellikle dişlerinizdeki – diş etlerinizdeki kan damarlarının daralmasına neden olabilir. Bu yüzden e-sigaranın dişlere zararlı olduğu söylenebilir. Ancak eğer 0 mg nikotin içeren bir e-likit kullanıyorsanız e-sigaranın dişleriniz için zararlı olduğunu söylemek güç.
E-sigara cihazlarında kullanılan e-likit içeriklerinde şeker olduğu doğrudur. Genellikle e-sigara modelleri ile birlikte kullanılan e-likit içeriklerindeki şeker, likit içeriğindeki VG’ de yani “vejeteryan gliserin” de bulunur. Elbette şekerin dişlere zarar verdiğini söyleyebiliriz. Ancak bir e-sigara kullanımı sırasında ağzınızın içine yoğun miktarda şeker girmez. Bu yüzden e-sigaranın dişler için zararlı olduğunu söyleyebiliriz. Tabii bu durum sizlerin e-sigara cihazınızı ne sıklıkta kullandığınızla tamamen doğru orantılı.
E-sigara buharı, gliserin – gliserol buharından oluşur ve genellikle çok az mikarda zehirli madde bulundurur. Solventler ve çok küçük patiküller, e-sigara kullanımını sigara kadar olmasa da sakıncalı kılar. Ancak bu partikül ve solventlerin dişlerinize olan zararı oldukça kısıtlıdır.
E-Sigara Ve Ağız Sağlığı Üzerine Yapılan Bilimsel Araştırmalar
İlk olarak geçtiğimiz 2017 Yılının Şubat – Mart aylarında yapılan bir çalışma, e-sigara ve ağız sağlığı konusuna eğiliyor. Bu araştırmada özellikle e-sigara ile içe çekilen e-sigara buharının DNA ve protein bozulmasına neden olabileceği ve bu yüzden de ağız kanseri oluşumunu tetikleyebileceğinden söz ediliyor. Aynı makalede dikkat çekilen bir başka konu ise elbette diş ve diş etlerindeki kan damarlarını etkileyen nikotin.
E-Sigara Dişlere Zararlı Mı?
Bunun cevabını yapılan araştırmalardan yola çıkarak şu şekilde ceveplayabiliriz: evet. E-sigaraların ağız içi florasında susuzluğa yol açtığı, kan damarlarını tıkayarak damak hastalıklarına (nikotin) neden olduğu, diş çürümesini dolaylı olarak hızlandırdığı söylenebilir. Ancak sık sık e-sigara ve sigara arasında yapılan karşılaştırmalarda karşımıza çıkan sonuç gibi: e-sigara, tütün ürünleri ve sigara kadar dişlerinize zarar vermezler.
Yani söz konusu dişleriniz ve ağız sağlığınız olduğunda e-sigaranın sigaradan daha az zararlı olduğu söylenebilir. Dişlerinizi düzenli fırçaladığınız, e-sigaralarınızı çok sık kullanmadığınız ve de e-sigara ağızlığınızı (drip tip) temiz tuttuğunuz sürece e-sigara ile ağzınıza giren zararlı kimyasalların etkisini düşürebilirsiniz.
E-sigara ve diş sağlığı / ağız sağlığı konusunda daha detaylı bilgi sahibi olmak isterseniz sizler için e-sigara ve ağız sağlığı konulu makaleleri inceleyebilir ve kendiniz de fikir edinebilirsiniz.
E-Sigaranın Dişleriniz Üzerindeki Etkisini Nasıl Azaltırsınız?
E-sigara ve sigara arasındaki farklar değerlendirildiğinde genellikle aynı şeyler yazılıp – çizilir. Son yıllarda kullanımı artan e-sigara sağlığa zararlıdır ancak sigara ile karşılaştırıldığında e-sigara, sigaradan çok daha az zararlıdır ve zaten sigara bağımlılığını ortadan kaldırmak için kullanılır. E-sigara ve sigaranın dişlerimiz üzerinde de benzer bir etkisi var. Temelde her iki ürün de dişlerimiz için zararlı; ancak e-sigaranın sigaradan çok ama çok daha az zararlı olduğu rahatlıkla söylenebilir. Peki e-sigara kullanımının dişleriniz ve diş etleriniz üzerindeki zararlı etkisini nasıl azaltırsınız? Eğer bu sorunun cevabını merak ediyorsanız, okumaya devam edin.
E-Sigara Temizliği Ve Bakımı
E-sigara siz onu kullanmaya başladıktan kısa bir süre sonra ayrılmaz bir parçanız haline gelecek. Bu durumun ortaya çıkardığı negatif durumların başında e-sigara cihazlarının temizliği ve bakımı geliyor. Hangi marka veya model e-sigara kullanırsanız kullanın eğer kullandığınız cihaza yeterince özen göstermezseniz, sağlığınızı ve cihazınızı riske atıyor olabilirsiniz.
E-sigara modellerinde özellikle “drip tip” (ağızlık) denilen kısım, ağız sağlığı bakımından son derece önemlidir. E-sigara cihazlarının ürettiği buharı bu ağızlık kısmı sayesinde solumaya başlarsınız. Belki de bu yüzden e-sigara cihazlarınızda drip tip temizliğinin ve bakımının önemi son derece büyüktür. Ağızlık kısmı, e-sigara cihazınızı cebinizde veya çantanızda taşırken kolayca kirlenebilir. Aslında drip tip’i kapatsanız dahi bu kısım uzun süreli kullanımda kirlenebilir. Drip tip (ağzılık) kısmı ile ilgili dikkat etmeniz gereken bir başka konu da e-sigara cihazınızı başkasının kullanmasına izin vermemek. Bu tip bir durumda drip tip’i yıkamayı ve dezenfekte etmeyi unutmayın. Kullandığınız e-sigara modelinde drip tip, “ağızlık” kısmını temiz tutmak, ağız sağlığınız için son derece önemlidir. Bu kısmı tozdan uzak tutun ve sileceğiniz veya yıkayacağınız zaman e-sigara cihazından çıkarmayı ihmal etmeyin.
Dişlerinizi Fırçalamayı İhmal Etmeyin!
Bu tavsiye sadece e-sigara veya sigara kullananlar için değil hemen herkes için geçerli. Gün boyunca yedikleriniz ve içtikleriniz diş minesinde (dişlerimiz için bir tür koruyucu kalkan) birikebilir veya çatlaklara – çukurlara dolabilir. Bu durum uzun süre devam ederse dişlerde tartar oluşumu, çürüme ve sararmanın olması kaçınılmazdır. Eğer sigara veya e-sigara kullanıyorsanız o zaman dişleriniz konusunda daha da hassas olmalısınız. Diş minesi üzerindeki bu kısımların yemek artıklarından, asitlerden, sigaranın zararlı maddelerinden veya e-sigara buharının partiküllerinden arındırılması gerekiyor. Bunu yapmanın en sağlıklı ve kolay yolu dişlerinizi günde en az iki defa fırçalamaktan geçiyor.
Daha Az Kullanım Daha Yoğun Kullanım.
E-sigara ve e-likit üzerine dünya üzerinde yapılan bilimsel araştırmalar tüm hızıyla devam ediyor. E-sigara kullanımının sağlık üzerindeki etkisini araştıran bilim adamlarının başında Dr. Constantinos Farsanilos geliyor. E-sigara üzerine yaptığı araştırmalarla adından söz ettiren Dr. Farsanilos’ un e-sigara kullanımı ile ilgili son bulgusu ise bir hayli ilginç: “e-sigara kullanımının zararlarını düşürmek isterseniz e-sigaranızı daha az ve yüksek nikotin ile kullanın”.
Özellikle e-sigara kullanan insanların içim şekilleri ve tercihleri farklı farklıdır. Yine de e-sigaranın aşırı sık bir şekilde kullanılması da sağlığa zarar verebilir. Eğer dişlerinizi ve ağız sağlığınızı düşünüyorsanız, e-sigaranızı daha az sık kullanmayı ya da en azından sigaraya ihtiyaç duyduğunuz anlarda kullanmayı düşünebilirsiniz.
Unutmayın: e-sigara, sigaradan zararsız olsa da bir tür sigaradır. Aşırı sık aralıklarla e-sigara kullanmak hem sağlığınızı hem de cebinizi hem de cihazınızı zorlayacaktır.
Düşük Veya “Düşürülen” Nikotin
Nikotin, hem sigara hem de e-sigara için üretilmiş e-likit içeriklerinde kullanılan bir kimyasaldır. Günümüzde nikotin ile ilgili genel kanı bu kimyasalın kansere neden olduğu yönünde olsa da bu yanlıştır. Aslında kansere neden olan şey, nikotin elde etmek için tütün yapraklarını yaktığınızda ortaya çıkan zehirli kimyasallardır. Ancak bu nikotinin o kadar da masum olduğunu göstermez.
Nikotin bir uyarıcıdır. Moleküler yapısı sofra tuzuna oldukça benzeyen nikotin, kan basıncını arttırma, kan damarlarına yapışma ve bu şekilde damarlara zarar verme gibi kötü – olumsuz etkilere sahiptir. Nikotinin bu olumsuz etkileri, e-sigara buharı ile ağız içindeki organlarımızı da etkiler: diş etleri ve dişleri besleyen damarlar. Diş etlerindeki damarların tıkanması – zarar görmesi diş eti çekilmelerine ya da dişlerin dökülmesine neden olabilir.
Bu yüzden eğer imkanınız varsa ve uzun zamandır e-sigara kullanıyorsanız, düşük nikotin seviyelerinde e-sigara kullanmaya özen gösterin. Unutmayın ki e-sigara, sigarayı bıraktırmak için üretilmiş bir üründür ve kullanmaya başladıktan bir süre sonra nikotin seviyesini düşürmeniz gerekir.
Susuz Olmaz…
E-sigara kullanımının vücudumuzda -olumsuz- denebilecek etkilerinden bir tanesi de ağız kuruluğuna neden olmasıdır. Bu durum zaman zaman yoğun e-sigara kullanımından sonra boğazınızda da meydana gelebilir ve gerçekten çok rahatsız edicidir. Peki e-sigara kullanmanın neden olduğu susuzluk dişlerimizi ve diş etlerimizi nasıl etkiliyor?
Aşırı susuzluk, diş minesinin zarar görmesine neden olabilir. Belki de bu yüzden eğer e-sigara kullanıyorsanız hem rahatsız edici boğaz kuruluğunu yaşamamak hem de dişlerinizin sağlığı için bol bol sıvı tüketmeye özen gösterin. Ağız kuruluğunun önüne geçmek için herhangi bir sıvı kullanabilirsiniz. Ancak eğer dişlerinizin daha çok şeker veya aside maruz kalmasını istemiyorsanız bunun için suyu tercih etmeniz son derece yerinde olacaktır.
Şekerli – Şekersiz E-Likitler
Günümüzde özellikle premium e-likit içeriklerinde yüksek oranda VG yani vejeteryan gliserol bulunur. Bu da e-likitlerin biraz şekerli bir tada sahip olması demek. Peki şekerli e-likit içerikleri dişlerimize zarar verir mi? Cevap; evet. Peki e-sigara modellerinde kullanılan e-likit içeriklerindeki şeker oranını düşürmenin veya tamamen ortadan kaldırmanın bir yolu var mıdır?
Eğer aşırı şekerli e-likit ürünlerinden şikayetçiyseniz seçkin markaların ürünlerini tercih edebilirsiniz. Genellilkle meyve – tütün – nane aromalı e-likit ürünlerinde çok yüksek miktarda şeker bulunmaz. Aynı şekilde özellikle premium e-likitlerde daha yüksek oranda kullanılan bitkisel gliserin içeriğinin daha az olduğu e-likitler sizler için daha ideal olabilir. Genellikle 50 PG – 50 VG oranına sahip olan bu likitler “standart e-likti” olarak da bilinirler ve fiyat olarak premium likit içeriklerinden genellikle daha hesaplıdırlar. Eğer e-likitlerdeki şeker oranı sizi rahatsız ediyorsa, daha düşük VG’li e-likit içeriklerini tercih edebilirsiniz. Bugün bazı seçkin e-likit üreticilerinin (Five Pawns gibi) ürünlerinde “sakkaroz” kullanmadığı biliniyor.
Sigara İçimi E-Sigara Ve Atomizerler
Sigara içimi e-sigara modelleri e-nargile veya mod e-sigara modellerinden farklı olarak daha az ancak yoğun bir buhar verirler. Sigara içimi atomizer veya e-sigara modellerinde kullanılan e-likit içeriklerinde ise çok daha yüksek oranda nikotin bulunduğu bilinen bir gerçektir. Eğer yoğun buhar istemiyorsanız buhar oranını MTL olarak da bilinen sigara içimi atomizer ve e-sigara modelleriyle azaltabilir ve daha az ancak daha yoğun bir e-sigara deneyimi elde edebilirsiniz.
Aşırı Sıcak Veya Soğuktan Kaçınmak
Günümüzde mod e-sigara modelleri size hem sıcak hem de soğuk e-sigara buharı sağlayabilirler. Bu durum bir e-sigara kullanıcısı için son derece idealdir. Ancak aşırı soğuk veya sıcak buhar, dişlerinize zarar verebilir. Tıpkı içecek veya gıdada olduğu gibi aşırı sıcak ve soğuk buhardan dişlerinizi korumanız, diş çürüklerinin önüne geçmenizi sağlayacaktır.
E-Sigara Kullananlar İçin Diş Fırçası Seçmek
Eğer sigara yerine e-sigara kullanıyorsanız tebrikler. Ancak e-sigara kullanmak, dişlerinize göstereceğiniz özen ve ilginin azalmasına neden olmamalı hatta dişlerinize gösterdiğiniz ilgi ve özeni büyük oranda arttırmalısınız. E-sigara kullanıyorsanız artık dişlerinizi daha sık ve uzun süre fırçalamak zorundasınız. Çünkü e-sigara, sigaradan daha sağlıklı olsa da tamamen sağlıklı olduğu söylenemez. Peki hangi diş fırçasını seçmelisiniz ve neden? Öncelikle e-sigara buharının diş minesine zarar veren son derece küçük partiküllere sahip olduğunu hatırlatalım. Bu zararlı kimyasal ve partiküller diş minesindeki çatlaklara zamanla dolar ve dişte plakların – lekelerin oluşmasına neden olur. Bunun önüne geçmek için ayrıntılı bir diş fırçasına ihtiyacınız var ki elektronik diş fırçaları bu iş için idealdir. Yüksek devirli bu cihazlar, dişlerinizdeki tüm girinti – çıkıntılara girecek ve oradaki zararlı maddeleri temizleyecektir.
